Na ten temat można było usłyszeć wiele sprzecznych informacji. Pojawiały się także wiadomości, gdzie pracownicy ochrony podejmowali interwencje w stosunku do klientów, którzy wykonywali zdjęcia na terenie sklepów, galerii handlowych. Dochodziło wręcz do sytuacji, gdzie wymuszano skasowanie zdjęć z aparatów lub grożono zatrzymaniem sprzętu.

Czy są zatem jakieś ograniczenia dot. fotografowania w obiektach handlowych? Czy jest jakaś granica, której klient nie może przekraczać?

Już w 2018 roku do UOKiK wpływały skargi od klientów, którzy skarżyli się, że w sklepach zakazywano im fotografowania kodów kreskowych i cen produktów. W tej sprawie jasne stanowisko zabrał prezes UOKiK, Pan Marek Niechciał: Sklepy nie mogą zakazywać takich praktyk. Jednym z podstawowych praw konsumenta jest możliwość swobodnego wyboru oferty, która mu najbardziej odpowiada pod względem ceny czy właściwości produktu. Musi mieć więc możliwość porównania, co może zrobić na różne sposoby, także poprzez aplikacje czy zdjęcia.

Idąc krok dalej, w bardzo wielu sklepach już na wejściu można zobaczyć znak informujący o zakazie fotografowania. Przedsiębiorcy najczęściej tłumaczą się ochroną wizerunku, a w szczególności tajemnicą handlową dotycząco np. sposobu ekspozycji produktów.

W Art. 11. – Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa- Zwalczanie nieuczciwej konkurencji, ust.7 znajdziemy informację, że nie można mówić o pozyskaniu informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jeśli te informacje są ujawnione publiczne. Ekspozycja sklepowa zapewne takim ujawnieniem publicznym jest.

Sklep może wprowadzić w regulaminie zakaz fotografowania, nie ma jednak przepisów prawa, które takie obostrzenia pozwalałyby egzekwować. Sklep jest przestrzenią publiczną, a nie prywatną i sposoby ustanawiania reguł nie są dowolne. Z pewnością też pracownicy sklepu, ani ochrony nie mogą dokonywać zatrzymania sprzętu, ponieważ jest on własnością konsumenta i prawo to nie może być naruszane. Dodatkowo też ochrona, ani pracownicy nie mogą zmuszać do usunięcia zdjęć z aparatu lub telefonu. Należy pamiętać, że jeśli interwencja pracowników w takim wypadku będzie szczególnie natarczywa, to klient może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Czy są jakieś odstępstwa od tych zasad? Pewnym wyjątkiem może być przykład galerii handlowej, gdzie ktoś korzystając z jej przestrzeni będzie chciał wykonać sesję fotograficzną. Sesja taka może w pewien sposób ograniczać np. możliwości swobodnego poruszania się po galerii lub wiązać się z rozstawienie dodatkowego sprzętu w przestrzeni galerii. Na podstawie prawa własności, przedsiębiorca może taką sytuację opisać w regulaminie galerii. W przypadku wykonywania takich zdjęć bez uzyskania wstępnej zgody, właściciel może wezwać do zaprzestania takich działań. Wiąże się to z wykorzystaniem nieruchomości przez klienta w sposób niezgodny z wolą przedsiębiorcy. W przypadku niezastosowania się do takiego wezwania, właściciel może wezwać do opuszczenia nieruchomości. Nie wykonanie takiego polecenia może podlegać pod naruszenie miru zgodnie z art. 193. KK. W takim wypadku osoba nie może zostać jednak zmuszona do usunięcia zdjęć, nie można odebrać jej aparatu lub siłą zmusić do opuszczenia budynku.

Trzeba pamiętać, że w dzisiejszych czasach każdy może wykonać zdjęcie z łatwością i samo wykrycie stanowi już problem. Dlatego sklepy powinny zaakceptować prawa konsumenta i zaprzestać niezgodnych z prawem praktyk.

Fotografując w sklepach warto jednak pamiętać, o kilku podstawowych zasadach, które pomogą w uniknąć nieprzyjemnych sytuacji

1. Upewnij się, że masz pozwolenie na wykonywanie zdjęć w danej galerii handlowej jeśli wykonujesz np. sesję zdjęciową, która wiąże się z rozstawieniem np. świateł lub statywów. Wiele sklepów ma polityki dotyczące fotografowania w swoich obiektach i może wymagać od ciebie uzyskania zgody lub nawet pisemnej zgody przed rozpoczęciem fotografowania.
2. Zwracaj uwagę na ochronę prywatności innych osób. Jeśli fotografujesz w sklepie, upewnij się, że nie fotografujesz innych ludzi bez ich zgody. Staraj się unikać fotografowania twarzy, aby uniknąć nieporozumień.
3. Zwracaj uwagę na bezpieczeństwo. Jeśli fotografujesz w sklepie, upewnij się, że nie zakłócasz pracy innych ludzi ani nie narażasz ich na niebezpieczeństwo.

4. Szanuj pracowników sklepu. Pamiętaj, że pracownicy sklepu są tam, aby pomóc ci w zakupach, więc szanuj ich czas i nie przeszkadzaj im w pracy.

Jeśli będziesz przestrzegać tych zasad, powinieneś mieć udane i bezproblemowe doświadczenie z fotografowaniem w sklepach.

Autor: Jakub Sobek, Ekspert PZPO, Kierownik Wsparcia Technicznego w RCS Engineering Sp. z o.o.

Więcej o autorze >>> kliknij tutaj